Hà Sĩ Phu
TLW: Trong cuộc trả lời phỏng vấn báo Người
Việt mới đây, tác giả Hà Sĩ Phu nêu những nguyên nhân và mục
đích của đợt bắt giam và trấn áp những người bất đồng chính kiến
đang diễn ra. Theo ông, trong đầu những nhà lãnh đạo Việt Nam có
hai mối lo lớn: lo sợ làn sóng Dân Chủ và lo sợ làn sóng chống
Trung Quốc.
(Phỏng vấn của báo
Người Việt ngày 9/7/2009)
LTS (Người Việt):
Ông Hà Sĩ Phu tên thật là Nguyễn Xuân Tụ, một khuôn mặt trí thức
nổi tiếng qua những bài viết nói lên những trăn trở của ông
trước tình trạng tụt hậu của đất nước và con người Việt Nam
trong chế độ cộng sản. Năm 1985, ông bị chế độ bắt giam hơn một
năm tù và quy chụp cho ông tội “tiết lộ bí mật nhà nước” nhưng
thực tế chỉ vì nhà cầm quyền muốn dập tắt một tiếng nói dân chủ.
Một trong những bài viết nổi tiếng của Hà Sĩ Phu là “Dắt
tay nhau, đi dưới tấm biển chỉ đường của trí tuệ“.
Ông hiện sống với vợ tại Ðà Lạt trong tình cảnh đạm bạc và luôn
bị công an sách nhiễu, thậm chí hành hung.
_____________________
Ðinh Quang Anh Thái:
Nhà cầm quyền Việt Nam vừa bắt giữ hai nhà đấu tranh dân chủ
là Nguyễn Tiến Trung và Trần Anh Kim. Vụ bắt này xảy ra chỉ cách
chưa đầy một tháng vụ bắt Luật Sư Lê Công Ðịnh và một số nhà đấu
tranh dân chủ khác. Xin nghe ý kiến của ông về vấn đề này?
Hà Sĩ Phu: Ðúng
là đang có một đợt bắt bớ mới, rầm rộ đến mức một anh bạn tôi ở
Hà Nội, một người không hề có hoạt động dân chủ nào, cũng gọi
điện thoại cho tôi, vì thấy “đợt đàn áp” này đang lan tràn dữ
quá nên cũng lo cho tôi. Những người bị bắt vừa qua chủ yếu
thuộc hai giới: giới luật sư và giới hoạt động dân chủ, nhưng
tất cả có một điểm chung là đều liên quan đến quan hệ Việt Nam-Trung
Quốc.
Ðinh Quang Anh Thái:
Tất cả những người bị bắt đều đã từng lên tiếng về việc
Trung Quốc lấn chiếm vùng Biển Ðông thuộc chủ quyền Việt Nam,
cũng như báo động về sự hiện diện của công nhân Trung Quốc tại
cao nguyên nhằm khái thác bauxite. Ông có nghĩ là loạt bắt giữ
này nằm trong mục đích của nhà cầm quyền để răn đe những người
chống Trung Quốc đồng thời chặn đứng phong trào chống Trung Quốc
có thể lan rộng tại Việt Nam?
Hà Sĩ Phu: Mục
đích thì có nhiều. Tất nhiên theo báo chí nhà nước thì đó là vì
những lý do rất quen thuộc có vẻ rất chính đáng như “trừng trị
những kẻ phạm pháp, gây rối an ninh, mưu toan chống nhà nước.”
Nhưng lẽ thường chẳng mấy ai tin vào những lý do công khai ấy,
mà cứ phải bàn tán để tìm xem mục đích thật là gì, quan trọng là
cái gì ở phía sau kia? Căn cứ vào những diễn biến thực tế trong
suốt vài năm qua, nhiều tác giả ở trong và ngoài nước gần đây đã
nhìn ra khá đủ những uẩn khúc bên trong các vụ bắt bớ ấy.
Cụ thể là:
- Phải gây ra một đợt truy quét
lớn để thu hút dư luận, để dư luận khỏi tập trung quanh trang
Web chống Bauxite của nhóm Giáo sư Huệ Chi, khỏi tập trung vào
những công trường bauxite vẫn đang rầm rập thi công, khỏi tập
trung vào những đoàn người Trung Quốc vẫn ào ạt kéo vào những
“làng Trung Quốc” ở Việt Nam và gây rối, chèn ép dân Việt Nam,
khỏi tập trung vào những đoàn xe Trung Quốc bịt kín đang đêm
ngày vượt qua biên giới.
- Phải khẩn cấp đáp ứng ngay
những chỉ thị của Trung Quốc mà nhân vật thứ 2 của Ðảng Cộng sản
Trung Quốc là Lý Nguyên Triều vừa sang Việt Nam truyền đạt.
- Phải làm cho Trung Quốc yên
lòng rằng những thỏa thuận ngầm của hai đảng vẫn được áp đặt lên
nhân dân Việt Nam một cách trơn tru, có trở ngại gì thì phía
Việt Nam cũng xin hứa sẽ san bằng hết.
- Ðây là đòn “rung cây nhát khỉ”
để các đảng viên và trí thức tiến bộ trong nước hãy nhìn đấy mà
coi chừng, đừng có phản biện quá trớn.
- Phải dằn mặt cho cả giới luật
sư đừng có ảo tưởng đem luật phổ quát của nhân loại vào khu rừng
luật của Ðảng Cộng sản cầm quyền.
- Người ta cũng lo sợ trước sự
đồng thuận và liên kết của các tầng lớp trí thức và nhân dân, lo
sợ trước sự xuất hiện của các tổ chức, thậm chí các đảng phái,
v.v…
Ðinh Quang AnhThái:
Chừng ấy đã đủ là một mũi tên trúng nhiều con thỏ rồi phải
không thưa ông, hay còn điều gì uẩn khúc nữa?
Hà Sĩ Phu: Nói
như thế đều trúng cả, nhưng gom lại vẫn chỉ nằm trong hai mục
tiêu lớn mà thôi.
- Người ta đã “đọc” thấy trong
đầu những nhà lãnh đạo Việt Nam hai mối lo lớn, lo sợ làn sóng
Dân Chủ và lo sợ làn sóng chống Trung Quốc.
- Hai mối lo ấy bắt nguồn từ hai
vấn nạn căn bản nhất của xã hội Việt Nam hiện nay là không Dân
Chủ và không Ðộc Lập. Muốn có dân chủ phải chống lề thói toàn
trị. Muốn có độc lập phải chống nạn Bắc thuộc đang hiện hình.
- Hai mặt trận đấu tranh ấy của
nhân dân có hai kẻ thù đều là giặc: giặc nội xâm và giặc ngoại
xâm. Hai giặc này đang liên kết với nhau và sử dụng nhân dân hai
nước để củng cố quyền lực và làm giàu.
Như tôi đã nói nhiều lần, chủ
nghĩa cộng sản ngự trị được ở Việt Nam là do ký sinh vào chủ
nghĩa yêu nước, hút sinh lực từ lòng yêu nước của nhân dân.
Trước đây nhiều người đã nghĩ rằng đất nước sẽ dần dần thoát
khỏi chủ nghĩa ảo tưởng phi khoa học ấy bằng con đường dân chủ
hóa và đổi mới toàn diện.
Nghĩ thế cũng đúng nhưng chưa
thật trúng. Ngày càng rõ rằng chủ nghĩa ấy đã vào bằng đường nào
sẽ phải ra bằng đường ấy: đã mượn đường giành độc lập để vào thì
sẽ được trào lưu giành độc lập-bảo vệ dân tộc trục xuất, “tiễn
đưa” ra.
Sự có mặt của người Trung Hoa
trên đất nước này phải chăng là do trời đất xui khiến đến như
một nhân tố tiền định để hoàn thành cho xong công đoạn tống xuất
có tính lịch sử ấy? Hoặc là dân Việt Nam sẽ có cả độc lập và dân
chủ trong sáng hoặc là mất trắng cả hai. Những lời “canh bạc
cuối”, “tỷ lệ năm ăn năm thua” thiêng như lời sấm vậy, báo hiệu
mọi điều đều có thể xảy ra.
Tóm lại, dù bắt Lê Công Ðịnh hay
Nguyễn Tiến Trung, bắt Trần Anh Kim hay cấm Lê Trần Luật hành
nghề luật sư, v.v… với tội danh này nay tội danh khác cũng đều
không ra ngoài hai phạm trù căn bản nói trên.
Ðinh Quang Anh Thái:
Thưa ông, hai cuộc cứu nước, giành độc lập để rước chủ nghĩa
và “tiễn” chủ nghĩa ấy có gì khác nhau?
Hà Sĩ Phu: Ðã bị
nạn ngoại xâm (dù kiểu cũ hay kiểu hiện đại) thì nhân dân đều
mất quyền làm chủ đất nước và đều gọi tắt là mất nước. Nhưng
thời thuộc Pháp ta chỉ mất nước nhưng không mất Dân Tộc, vì Pháp
không có khả năng đồng hóa Dân Tộc Việt Nam. Một khi Dân Tộc còn
thì lòng yêu nước vẫn còn, và còn khả năng kháng chiến để giành
lại nước. Nhưng ngày nay, nếu mất nước thì e sẽ mất luôn cả Dân
Tộc Tính! Chưa cần chứng minh bằng cách đi sâu vào lý luận, vào
giáo lý Khổng Mạnh và văn hóa Trung Hoa.
Chỉ cần tưởng tượng hàng vạn
(biết đâu sẽ không hàng triệu) người Tàu tràn vào, lúc đầu là
chiếm chỗ lao động rồi ở lại, mỗi chàng lấy một, hai hoặc ba
người vợ Việt Nam bất cứ già trẻ miễn có thể sinh đẻ (hiện tượng
này đã xảy ra rồi). Rất nhiều phụ nữ Việt Nam đang nghèo đói,
lấy Tàu tại chỗ chẳng hơn phải sang làm nô lệ tình dục ở tận Ðài
Loan, Nam Hàn, Campuchia ư ? Những đứa trẻ sinh ra sẽ là Tàu hay
là Việt, có lòng yêu nước nữa không, yêu nước Tàu hay yêu nước
Việt?
Bị Hán hóa là mất Dân Tộc. Mất
Dân Tộc thì đau đớn hơn mất nước vì không bao giờ tìm lại được
đất nước nữa mà vĩnh viễn trở thành quận huyện! Suốt bốn nghìn
năm lịch sử Việt Nam, người Tàu không thực hiện được điều này,
vì khi xưa còn thiếu một chủ nghĩa “Quốc tế Vô sản Ðại đồng” để
tiếp tay cho những kẻ thống trị (mà Mác vẫn tưởng là mình tiếp
tay cho dân nghèo), cái chủ nghĩa giúp người nọ chiếm của người
kia, nước nọ chiếm của nước kia cứ ngọt xớt, nó có tài biến sự
chiếm đoạt thành sự tự nguyện hiến dâng, nó cứ nhân danh một
người nào đó là y như rằng sẽ chiếm lĩnh được người ấy, thôn
tính được người ấy. Không có chủ nghĩa Mác thì người Trung Hoa
làm sao ký được 16 chữ vàng để ùa một cái tiến vào tận gan ruột
Tây Nguyên giữa nước Việt Nam?
Ðinh Quang Anh Thái:
Theo nhận định của ông, não trạng của giới lãnh đạo hiện nay
tại Hà Nội ra sao mà họ lại để Trung Quốc hành xử ngày càng
ngang ngược với Việt Nam, bằng chứng gần nhất là bắt giữ, ngăn
chặn ngư dân Việt Nam đánh cá trong vùng biển thuộc chủ quyền
của tổ quốc chúng ta?
Hà Sĩ Phu: Mặc
dù biết sự tha hóa của quái ác quyền lực (nghĩa là khi có quyền
lực người ta có thể biến chất thành một cái gì hoàn toàn khác,
Lenin cũng nói vậy), nhưng tôi không tin rằng tất cả những người
cầm quyền có thể đồng thuận một cách sai trái trước một nguy cơ
quá lớn mà lại quá sơ đẳng như vậy.
Nhất định trong thâm tâm một số
người có sự giằng xé, nhất định trong nội bộ phải có sự phân
liệt ý kiến. Nhưng tại sao cuối cùng “con tàu” vẫn cứ một chiều
lao tới không thể dừng?
Chỉ có thể giải thích rằng yếu tố
ngoại lai quá mạnh. Kẻ đã yếu bao giờ cũng phải lo xa, nhưng nhà
nước Việt Nam toàn đi nước cờ muộn mằn, ngay ông Dương Danh Dy
cũng đã công nhận ta luôn ấu trĩ ảo tưởng nên bị lừa rất sớm.
“Hùm thiêng khi đã sa cơ cũng hèn”, huống chi một chú nai vàng
ngơ ngác đã bị con báo nhảy lên lưng?
Ðiều nguy hiểm là tình thế đã
muộn, khó gỡ lại đang bị đẩy cho tăng tốc, dồn dập, cấp tập, cốt
tạo ra “sự đã rồi,” để tình thế không thể đảo ngược! Ðã tàn ác
thì phải tàn ác cấp tập ngay từ đầu , để sau đó sẽ nới ra một
chút để tỏ lòng nhân ái, ấy là mẹo Machiavelli. Thế nước như vậy
chỉ có nhân dân mới làm thay đổi được. Nhân dân như vị tướng
tài, như người khổng lồ vẫn bị giam lỏng, có thả vị tướng “vạn
địch nhân” này ra mới cứu được nước.
Ðinh Quang AnhThái:
Trước tình hình Trung Quốc ngày càng tỏ dấu hiệu bá quyền
với Việt Nam, đồng bào mình trong và ngoài nước có thể làm được
gì?
Hà Sĩ Phu: Tôi
không dám bày vẽ gì hết, nhưng từ những điều vừa nói trên tất
nhiên ta phải suy nghĩ như sau:
Cần làm cho mọi người Việt Nam
tỉnh giấc để nhận ra tình huống rất bất thường của dân tộc mình
trước nạn nội xâm và ngoại xâm đang ráo riết câu kết, đang có
nguy cơ trở thành “sự đã rồi.” Lịch sử không cho thoát một ai,
không châm chước cho ai ngủ gật hay giả vờ ngủ gật, hoặc thế
này, hoặc thế kia đều phải trả giá trước lương tâm và trước lịch
sử.
Chỉ có nhân dân mới cứu được nước.
Cần phát triển một xã hội dân sự cường tráng mới phát huy được
sinh lực của dân. Xã hội dân sự cần bảo vệ hai trụ cột là giới
luật sư dân chủ và giới nhà báo dân chủ (tức đệ tứ quyền). Muốn
phá xã hội dân sự tất nhiên phải phá hai trụ cột này. Cụ thể
trước mắt cho thấy không có luật cho minh bạch thì người này có
thể hiếp đáp người khác, nước này có thể hiếp đáp nước nước, thủ
tướng có thể lạm quyền, tổng bí thư đảng có thể lộng quyền (Luật
sư Lê Công Ðịnh đã có kế hoạch kiện Trung Quốc tội đàn áp ngư
dân Việt Nam). Kẻ phi nghĩa và xâm lược muốn triệt giới luật sư
dân chủ là phải.
Cần dẹp mọi tị hiềm, mọi thù oán
để hướng vào vận mệnh đất nước, không hy sinh được một chút niềm
riêng thì đừng nói chi điều đại nghĩa?
Hầu
hết các trường hợp bị bắt , bên cạnh điều đáng khen đều có điểm
đáng để rút kinh nghiệm mà tự phê phán, đều sa vào cùng một bẫy
như nhau. Cứ hữu dũng vô mưu (mưu đây là trí tuệ) , chủ quan,
ngoại vọng, không chịu nghiêm túc học hỏi thì khi hữu sự sẽ thất
bại, và có thể cũng mất luôn cả dũng.
Lịch
sử tự nhiên đã gắn Dân tộc với Dân chủ. Các vị tướng Võ Nguyên
Giáp, Nguyễn Trọng Vĩnh, Đồng Sĩ Nguyên, Lê Văn Cương… vốn chưa
phải là những người dân chủ, nhưng trước vận nước đã dũng cảm
nói những lời đanh thép. Tự thân sự phản biện khẳng khái ấy đã
mang nghĩa Dân Chủ, xứng đáng làm gương cho các trí thức, giới
trẻ và toàn dân. Nếu những vị tướng QUÂN SỰ ấy trở thành những
vị tướng DÂN SỰ, làm chỗ dựa tinh thần cho một một xã hội dân sự
đúng nghĩa, thì, nói theo kiểu người xưa, lo chi việc lớn không
thành? (1)
Ðinh Quang Anh Thái:
Cám ơn ông đã trả lời phỏng vấn của Người Việt.
Ghi chú
(1) Hai đoạn cuối bài này có
trong cuộc
phỏng vấn của Người Việt, nhưng vì lý do tế
nhị - nhạy cảm khi công bố đã được cắt đi. Bản đăng trên
talawas blog là bản đầy đủ.
