Gia Minh,
phóng viên RFA
2009-07-15
Cuối tuần qua, một người từng công khai có
một số đòi hỏi cho dân chủ và nhân quyền tại Việt Nam, cũng như
ký tên vào danh sách 135 trí thức kiến nghị với chính phủ Hà Nội
về kế hoạch khai thác bôxít Tây Nguyên, đã bị công an cửa khẩu
Tân Sơn Nhất rút hộ chiếu không cho xuất cảnh.
Người trong cuộc của vụ việc xảy ra hôm
ngày 10 tháng bảy vừa qua là ông Mai Thái Lĩnh. Đây là một thành
viên thuộc ‘Nhóm thân hữu Đà Lạt’, một nhóm được nhiều người
biết đến lâu nay với các nhân vật tên tuổi như các ông Hà Sĩ
Phu, Tiêu Dao Bảo Cự, Bùi Minh Quốc…
Họ được nhiều người biết đến nhờ những bài
viết, cũng như những hoạt động công khai đòi hỏi phải có những
thay đổi, sửa đổi trong đường lối điều hành đất nước của chính
phủ Hà Nội.
Sau 5 hôm bị tịch thu hộ chiếu và không cho
xuất cảnh sang Hoa Kỳ và Canada để thăm thân nhân, ông Mai Thái
Lĩnh tường thuật lại sự việc đã xảy ra với bản thân ông hôm ngày
10 tháng bảy vừa qua:
“Một anh đồn phó ở đó nói với tôi là tôi
không được phép xuất cảnh. Lúc ban đầu họ có làm một biên bản
căn cứ theo một nghị định; tôi nói cho tôi xem thì họ nói cứ về
mở mạng mà xem. Nhưng trong biên bản ban đầu ghi là ‘vì lý do an
ninh’.
Sự việc kéo dài lắm. Họ bắt tôi chờ đến hơn
11 giờ trưa, tôi nóng lòng vì sợ hành lý đã cân, nên họ làm biên
bản khác với lý do thu hồi hộ chiếu và muốn khiếu nại thì đến cơ
quan chức năng để khiếu nại.”
Tôi ký số 37 trong số 135 người
đầu tiên. Đó cũng chỉ là giả thuyết thôi. Tôi nghĩ ký vào
kiến nghị đó là hoàn toàn đúng đắn thôi.
Ô. Mai Thái Lĩnh
Lý do?
Tự thân ông Mai Thái Lĩnh đưa ra nhận định
về biện pháp mà cơ quan chức năng tại cửa khẩu Tân Sơn Nhất thực
hiện đối với ông:
“Họ cấp hộ chiếu cho tôi vào tháng tư,
như vậy lúc đó tôi vẫn còn được xuất cảnh chứ. Xét trong ba
tháng đó thì tôi chỉ thấy có một việc làm mà tôi thấy có thể nói
quan trọng là ký vào đơn kiến nghị ngưng dự án bô-xít.
Tôi ký số 37 trong số 135 người đầu
tiên. Đó cũng chỉ là giả thuyết thôi. Tôi nghĩ ký vào kiến nghị
đó là hoàn toàn đúng đắn thôi.
Tại kỳ họp quốc hội vừa rồi, quốc hội
nói vẫn chưa rõ rằng: các vị lãnh đạo có lúc nói đóng góp ý kiến
là tốt, nhưng có lúc lại có ý nói là có người lợi dụng để làm
chuyện này, chuyện khác - điều đó không rõ ràng. Quốc hội cũng
cho rằng có sự đồng thuận, nhưng thực tế không có: như Tướng
Giáp cũng không đồng thuận, rồi những người ký kiến nghị cũng
không đồng thuận.
Hôm ở chỗ công an tôi cũng nói việc cấm
tôi xuất cảnh là vô lý, một là: đã cấp hộ chiếu cho tôi thì cho
tôi đi, thứ hai là tôi không có tiền án, tiền sự gì. Vừa qua
trên các website thì có người bình luận cho rằng tôi mang theo
gì đó; nhưng thực tế nếu vậy thì họ sẽ căn cứ vào khoản khác;
còn căn cứ vào khoản 6 thì theo tôi biết là ông bộ trưởng công
an có quyền lập danh sách những người không cho xuất cảnh; ngoài
ra cũng có qui định là phải thông báo cho người bị cấm.
Tôi cho việc đó là giao quyền quá lớn
cho công an, tôi cho là rất tùy tiện. Đã là công dân bình thường
nếu không phải là rơi vào các trường hợp khác (như là đang thi
hành án thì có thể cấm người ta đi), còn vì ‘lý do an ninh quốc
gia là hết sức mù mờ’. Tương tự năm 2000, tôi và anh Hà Sĩ Phu
bị điều tra về tội phản bội tổ quốc, suốt thời gian điều tra tôi
không được tiếp xúc luật sư.
Việc cấm tôi xuất cảnh là vô lý.
Giao cho công an một quyền quá lớn mà không có ai kiểm soát
và như vậy vi phạm quyền dân sự của con người về quyền tự do
đi lại.
Ô. Mai Thái Lĩnh
Nếu vậy người ta
có thể lấy lý do an ninh quốc gia để ghép bất cứ người nào. Giao
cho công an một quyền quá lớn mà không có ai kiểm soát và như
vậy vi phạm quyền dân sự của con người về quyền tự do đi lại.”
Để tìm hiểu ý kiến của phía cơ quan chức
năng, chúng tôi liên lạc với Cục Quản lý Xuất Nhập Cảnh tại Hà
Nội và được một nhân viên tại đó trả lời:
“Có nhiều dạng lắm như bệnh tật truyền
nhiễm, thứ hai có nợ nần thuế má nhà nước, hoặc đang trong thi
hành án, đang trong điều tra xét hỏi, hoặc là có hành vi chống
phá nhà nước.”
Khi được nêu vấn đề
là bản thân ông Mai Thái Lĩnh nói là ông không vướng vào bất cứ
điều gì trong những qui định này, vị cán
bộ xuất nhập cảnh nói: “Tôi chỉ biết đến đó và ông ấy có thể
đến trực tiếp để hỏi.”
Hồi tháng chín năm ngoái, Luật sư Lê Quốc
Quân cũng bị công an cửa khẩu Nội Bài không cho xuất cảnh. Hồi
năm 2006, nữ luật sư Lê Thị Công Nhân khi được phía Ba Lan mời
sang thuyết trình về tình hình công đoàn tại Việt Nam, khi sắp
lên máy bay đi họp, cũng bị cơ quan an ninh buộc phải trở về.
Copyright © 1998-2009 Radio Free Asia. All
rights reserved.
http://www.rfa.org/vietnamese/in_depth/Dissident-passport-withdrawn-to-prevent-him-from-travelling-abroad-GMinh-07152009101833.html