Nhóm Thân Hữu ĐàLạt - Trần Minh Thảo
Nhà sư và vị linh mục – Trần Minh Thảo
(http://www.bbc.co.uk/vietnamese/ forum/story/2007/03/070310_tranminhthao.shtml)
Bài viết là những cảm nhận của cá
nhân về vị thiền sư đang hành cước và vị linh mục vừa qua đời.
Đó là thiền sư Nhất Hạnh, người
đang đi giải oan khổ do cuộc chiến chấm dứt năm 1975 và hậu quả của nó
gây ra.
Và đó là linh mục Nguyễn ngọc
Lan vừa qua đời, người đã sống suốt đời với thứ đức tin giải phóng, làm
vị ngôn sứ của Thiên chúa rao giảng tự do, công bằng, bác ái cho dân tộc
mình kể cả khi không còn ở vị thế người chăn chiên của Chúa.
1-Vị ngôn sứ của Đức Chúa trời
cả khi không còn là linh mục:
Tôi đã biết ông là Linh mục đạo
Thiên chúa và cũng biết ông đã xin phép Toà Thánh thôi chức linh mục để
lập gia đình.
Nhưng với tôi, ông vẫn là một linh
mục cho đến khi từ trần vì lẽ ông đã sống thứ đức tin phúc âm, một thứ
phúc âm giải phóng như ông đã rao giảng và thực hành và do đó mà ông ‘bị
đóng đinh’ cho đến cuối đời.
Ông không công khai tự nhận nhưng
nhiều ý kiến cho ông là vị “linh mục đỏ” cùng với Chân Tín, Nguyễn
Nghị…đi rao giảng thứ thần học cho người cùng khổ, đứng về phía người
cùng khổ, bị áp bức như các Linh mục đỏ (khuynh tả) ở một số nước Nam Mỹ
hay các ‘linh mục tuyên úy công nhân’ trong các nghiệp đoàn thợ thuyền
hầm mỏ phương Tây.
Bài viết này ban đầu là để nói về
một chuyến tham gia buổi thuyết pháp chủ đề ‘Bông hồng cài áo’của Thiền
sư Nhất Hạnh tại thiền viện Bát nhã (Đam ri, Bảo lộc, Lâm đồng) nhưng do
tôi được biết đến Thiền sư Nhất Hạnh qua các bài viết của Linh mục
Nguyễn Ngọc lan trước khi được đọc, nghe ‘Bông hồng cài áo’, ’Nói với
tuổi hai mươi’. Vì vậy, với tôi, nói về vị thiền sư này thì phải nói về
vị linh mục kia.
Vì vậy trước khi nói về buổi thuyết
pháp của tăng đoàn làng Mai, tôi thấy không thể không nói về vị linh mục
không còn là linh mục nhưng vẫn là linh mục cho đến khi chết do thái độ
sống đức tin tích cực của ông.
Trên một số trang mạng, một số
người viết mỉa mai về ông linh mục ‘giải phóng’, cho là đã có một giai
đoạn ông đi không đúng đường.
Có lẽ ở đâu đó trên thiên đường,
biết đuợc điều đó, ông sẽ mỉm cười và nếu Chúa trời hỏi nguyện ước
riêng tư của ông thì tôi tin rằng ông lại muốn trở lại thế gian, lại
tiếp tục làm vị ngôn sứ đi rao giảng thứ đức tin giải phóng cho loài
người, cho dân tộc mình, vẫn đứng về phía những người cùng khổ đòi công
lý, tự do, bình đẳng cho họ. Tôi tin như thế.
Mong bạn nào đọc đến bài này thì cứ
cho là tôi không nói đến vị Linh mục như phần mào đầu bài viết, phần dẫn
nhập mà là một phần chính của bài viết.
Vị Linh mục và vị thiền sư là hai
mặt của vấn đề sống đức tin, thực hành đức tin, là hai mặt của vấn đề
tôn giáo ở Việt nam, là hai mặt của vấn đề đạo đức, xã hội của Việt nam
ngày nay.
2-Vị thiền sư của tông phái
Thiền Phật giáo Làng Mai:
Sự thể là tôi chỉ được biết về
Thích Nhất Hạnh qua những bài viết của Nguyễn ngọc Lan cho đến khi đi dự
buổi thuyết pháp ở thiền viện Bát Nhã.
Thiền viện Bát Nhã hay chùa Bát Nhã
mà có vị tín đồ người Huế hôm ấy đã cho là đẹp hơn cả chùa Từ Hiếu ở
Huế.
Ai đó đã nói, một ngôi chùa đẹp thì
có thể lớn mà không vĩ đại, rất Phật, u trầm, thanh nhã, thoát tục, dung
nạp, hòa tan, an lạc…Nhìn vào hiện tại thì ngôi chùa ấy sẽ trở thành
ngôi chùa như vậy.
Nghe nói đó là ngôi chùa xây bằng
sức của thiền viện làng Mai. Ngôi chùa tự nó không làm được những điều
đã nói, chính các vị chân tu làm cho các ngôi chùa trở nên như vậy.
Suy nghĩ rộng ra, tôi thấy thiền sư
Nhất Hạnh đang định xây những chùa Phật tại Việt nam đạt đến những điều
nói trên.
Về việc giải oan, tôi được đọc trên
nguoi-viet.com bài viết ‘Giải oan và hoà giải’ của của tiến sĩ Lê xuân
Khoa.
Xin trích một vài đoạn: “…trai
đàn giải oan không chỉ cầu nguyện cho sự siêu thoát của vong linh những
nạn nhân đã bị chết oan uổng trong cuộc chiến, do bom đạn hay do những
chính sách sai lầm, mà còn có hiệu lực hóa giải nỗi oán thù trong lòng
người còn sống, không phân biệt thành phần quốc gia hay cộng sản. Về
điểm này, thông báo của Ðạo Tràng Mai Thôn cho biết rằng “Ðại Trai đàn
Giải oan được thực hiện trong tình huynh đệ, xóa bỏ hận thù, không oán
hờn, không trách móc, không buộc tội, chấp nhận nhau và tha thứ cho
nhau.” Mục đích này phù hợp với tinh thần nhân ái, từ bi của bất cứ tôn
giáo nào và thể hiện đầy đủ ý nghĩa của chữ “oan” (oan ức và oan cừu)
trong từ ngữ Hán-Việt. Mục đích và ý nghĩa cao đẹp ấy của tôn giáo rất
đáng được trân trọng…Mong rằng trai đàn giải oan của tôn giáo sẽ sớm
được nối tiếp bằng hành động hòa giải chính trị.
(http://www.nguoi-viet.com/absolutenm/anmviewer.asp?a=56467&z=12 )
Bài viết nói lên được tâm tư, suy
nghĩ của nhiều người về trai đàn giải oan của tăng đoàn làng Mai nhưng
chưa đụng đến điều mà tôi cảm nhận được hôm đi lễ chùa. Có lẽ ông viết
bài ấy ở nước ngoài.
Đối chiếu với những gì tôi nghe,
thấy ở buổi giảng pháp ‘Bông hồng cài áo’, những gì tôi được chiêm
ngưỡng từ cảnh chùa Bát nhã văng vẳng tiếng sáo trúc bài hát của Phạm
thế Mỹ, sẽ ‘đẹp hơn cả Từ hiếu ở Huế’, thì mục đích chuyến đi của tăng
đoàn làng Mai không chỉ là lập trai đàn giải oan-rất cần thiết cho Việt
nam trên quan điểm Tôn giáo.
Chuyến đi này theo tôi là bước khôi
phục cái gọi là ‘bản lai diện mục’ của đạo Phật ở Việt nam nói riêng,
thứ Phật giáo uyên thâm mà thôn dã và nghèo nàn, thứ ‘bản lai diện mục’
cứu khổ cứu nạn tùy duyên trên cơ sở giác ngộ lời Phật, là thứ Đạo Phật
của các tổ đình, môn phái gắn với làng xã, một thứ đạo không giáo hội,
không quyền lực, không thế giá, không vào chùa cũng thành Phật, không
lộng lẫy sắc màu mà buông thả hồn người đến cõi an nhiên.
Và như Đạo thiên chúa của vị linh
mục vừa qua đời, Đạo Phật mà vị thiền sư đang rao giảng và phục hưng là
thứ đạo của người cùng khổ, bị áp bức, bị lăng nhục, bị nhân danh và bị
hy sinh cho những gì mình không được hưởng thụ.
Là linh mục hay thiền sư thì đều
chứng tỏ các vị (và những linh mục, thiền sư, tu sĩ khác…đang sống đạo
với và cho dân tộc mình không còn oan khổ) đã và đang sống với đức tin
giải phóng, đức tin hể có duyên lành thì ắt là có nghiệp tốt, tuy đường
đi có khác nhau.
Giải oan là bước trước mắt, phục
hồi bản lai diện mục của Phật giáo là việc lâu dài, khó khăn.
Dùng bước ngắn để mở lối cho bước
dài. Vị thiền sư mà linh mục Nguyễn ngọc Lan từng trân trọng là xứng
đáng với sự trân trọng của vị linh mục.
Nếu phải chăng Phật giáo tồn tại và
phát triển trên cơ sở tổ chức môn phái và tổ đình là đúng với truyền
thống Phật giáo đông Á, vị sư trụ trì được ‘mời’ vì đạo hạnh mà không
phải được ‘cử’ vì chức vụ là cách làm cho Phật giáo hưng vượng lên, thân
dân hơn thì tôi chân tâm nguyện cho Thiền sư Nhất Hạnh của Thiền phái
làng Mai tròn được quả duyên, lại có nhiều thiền viện kiểu Bát nhã ra
đời ở Việt Nam.
Thay lời kết
Vị linh mục cứ ngang nhiên sống đức
tin của linh mục khi không còn là linh mục sẽ trở lại thế gian tiếp tục
rao giảng thứ thần học giải phóng vì người nghèo, người bị áp bức vẫn
còn gặp nhiều khó khăn khi bước vào thiên đường trần gian.
Vị thiền sư ưu tư cho thế đạo nhân
tình bằng sức tu trì sẽ khai mở được Phật tính nơi những tâm hồn tăm
tối, làm cho ngôi chùa Phật trở thành chốn an lạc cho con người Việt nam
nghèo hèn và những người Việt nam không còn nghèo hèn thoát khỏi kiếp
trầm luân trong bể khổ.
Theo tôi, những vị linh mục như
Linh mục Nguyễn ngọc Lan, những vị thiền sư như thiền sư Nhất Hạnh với
việc rao giảng sự mầu nhiệm của Chúa, của Phật, thái độ sống đạo tích
cực đó chính là những gì mà Việt Nam cần có để chận đứng, đẩy lùi sự suy
thoái, tuột dốc, rơi tự do của đạo đức, nhân cách trong xã hội Việt nam
ngày nay.
Và nếu đảng Cộng sản và nhà nước
Việt nam cũng biết ‘sống đạo’ như vậy thì ‘oan oan sẽ không còn tương
báo’. Đấy mới là cách mạng, giải phóng đích thực, thứ cách mạng, giải
phóng vì người trước, cho mình sau.
Trần minh Thảo
LÝ LUẬN
VĂN HỌC
BÌNH LUẬN
PHỎNG VẤN
VỤ ÁN LIÊN QUAN
NHÓM ĐÀLẠT
TIỂU SỬ |