LÝ LUẬN     VĂN HỌC     BÌNH LUẬN     PHỎNG VẤN     VỤ ÁN LIÊN QUAN     TIỂU SỬ

"Sau mấy chục năm được nhà trường xã hội chủ nghĩa trau dồi bao nhiêu tri thức về khoa học tự nhiên, về triết học Mác-Lê, về chính trị ... thì bây giờ các chi bộ lại không còn coi chúng tôi là thành phần công nông gần đảng nữa mà chuyển thành tầng lớp trí thức tiểu tư sản bấp bênh ! Trở thành kỹ sư, tiến sĩ, giáo sư ... thì lại xa đảng hơn lúc chưa đi học !. Nghĩa là trên thực tế thì chất Đảng ngược chiều với chất trí thức ! Đó là điều nghịch lý".....Dắt Tay Nhau, Đi Dưới Tấm Biển Chỉ Đường của Trí Tuệ - Hà Sĩ Phu 1988

"Khẳng định vai trò quyết định của tự do và phát triển không có nghĩa là khi có hai điều kiện ấy thì tự khắc sẽ có Bình đẳng và Bác ái mà không cần đến hoạt động khuyến thiện và nỗ lực tranh đấu của con người. Không thể lấy khát vọng thay cho qui luật, nhưng khát vọng đúng sẽ xúc tiến nhanh qui luật...." Đôi Điều Suy Nghĩ của Một Công Dân - Hà Sĩ Phu 1993

"Mọi hoạt động Tranh đấu của con người từ cổ chí kim , không có gì ra ngoài ý nghĩa của chữ QUYỀN CON NGƯỜI. "Quyền Con người" ngày nay đã trở thành vấn đề toàn cầu không nước nào có thể lẩn tránh, điều ấy đánh dấu một bước trưởng thành khổng lồ của văn minh nhân loại. Ở đâu có áp bức bất công, ở đâu con người bị đối xử phi lý đều có thể tìm nơi "Quyền Con Người" một điểm tựa để tranh đấu, ít nhất cũng là điểm tựa tinh thần. Mặt khác. từ ánh sáng chung nhất về "Quyền Con Người", con người có thể nhìn lại những trào lưu Tranh đấu của mình một cách có cơ sở khách quan, khoa học và sáng suốt hơn..." Chia Tay Ý Thức Hệ - Hà Sĩ Phu 1995

NGẪU HỨNG LAN và ĐIỆP


Chiếc xe sang trọng chở bốn vị khách tham quan dừng trước cửa quán nhà tôi. Họ gọi càphê và nước giải khát.
Vị trẻ nhất ôm khư khư trong lòng một cây phong lan tuyệt đẹp, vừa khuấy ly chanh đá vừa hỏi ông đầu hói kính cận :
- Bác trông chùm lan của mình có giống hệt đàn Bướm đang bay không, bác định tên cho nó là lan gì nào, Hồ điệp hay Kim điệp?
- Không được, Hồ điệp thuộc chi Pha-lê nốp-xít, Kim điệp thuộc chi Hoàng thảo Đen-đrô. Cái này không phải. Dựa vào màu hoa trắng như tuyết có gân hồng tía, cánh môi ba thùy, và hương thơm tuyệt diệu này thì đây có vẻ là một loại Dáng hương quế Aê-ri-đét chứ không phải điệp

Vị thứ ba, thắt cra-vát diêm dúa xen vào :
- Hãy xếp những cái tên khoa học nghèo nàn , cổ lỗ của các bố lại ! Sao lại chỉ có Hồ điệp và Kim điệp? Thằng này chuyên lùng hoa quý phục vụ các thủ trưởng trên mười năm nay, đã gặp hàng trăm thứ lan điệp rồi nhá :
Nhị điệp, tứ thiệt điệp, dư hồ điệp, khuê văn hồ điệp này!
Trân điệp, mặc lan hoa điệp, hoa quang điệp, văn sơn kỳ điệp, dị hoa
mai điệp này!
Bình dực điệp, song toàn điệp, mê hồn điệp này!
Mân-nam hoàng điệp, Mân-nam lục điệp, Mân-nam kỳ điệp này!
Hồ điệp sơ-pai, hồ điệp ấn, hồ điệp cúc-phương này!
Thế thì các bố cứ đặt đại cho nó một cái tên thương mại, một thứ điệp gì đó thật mê hồn vào, cho nó xứng với khóm phong lan hương sắc vẹn toàn này đi, lần này tóm được của hiếm về, dâng tân thủ trưởng chắc có thưởng lớn đấy!

Nhà khoa học kính cận thì thộn mặt ra, nhưng chàng trai trẻ lại liến láu :
- Thế thì Hương điệp vậy! Hương điệp là Bướm thơm ! Bướm mà thơm thì chết đứ đừ con ông cụ rồi!
Vị cra-vát diêm dúa chế nhạo : - Bướm thơm thì mày về mà đặêt tên cho cái con Lan thát-trơ của mày ấy! Chứ hoa lan Hương điệp thì người ta đã đặt cho một loại lan xanh ô- liu thơm lựng rồi con ạ! Nhưng lọai này của mình còn trên tài thứ Hương điệp ấy chứ!
Chàng trẻ tức quá, nổi khùng:
- Thế thì biết đặt là cái đ gì được?
Anh nào cũng gân cổ, tranh khôn, hậm hực, khoe cái tài trí thao lược, cái trình độ kinh tế thị trường rất có định hướng của mình.
Tóm được của hiếm tưởng đã hí hửng, ai dè việc tìm cho nó một cái tên cũng chẳng dễ dàng gì.

Riêng anh lái xe, từ nãy vẫn ngồi nhâm nhi cà phê, nhả những vòng tròn khói thuốc đuổi nhau, giờ mới buông một câu xanh dờn :
- Hồ điệp, Kim điệp, Hương điệp... gì gì cũng không ổn thì ta gọi quách nó là Gián điệp đi cho rồi ! Gián điệp bây giờ là đẹp và thơm nhất đấy các bố ạ!
Nói rồi họ đẩy nhau lên xe, chàng thanh niên vẫn khư khư trong lòng cụm lan gián điệp . Xe nổ máy, mặt mũi vị nào cũng chưa hết đằng đằng sát khí vì cuộc cãi lộn.

Bọn khách tham quan ẩu đả ấy đi rồi, không hiểu sao bỗng nhiên tôi thấy giật mình, nhột nhột sau gáy, giật mình vì cái câu pha trò cà trớn của tay lái xe. Có khi hắn là con nhà có học thật chứ đừng coi thường!
Ừ, càng ngẫm càng thấy đúng : Chữ nho Gián hoa, gián sắc đúng là mầu sắc xen kẽ, sặc sỡ, lộng lẫy, không thuần sắc! Tiếng Pháp là bigarré. Cánh bướm đẹp lộng lẫy, đan cài màu sắc, thì gọi là Gián sắc điệp , ê-gan (égal) Gián điệp! Hóa ra hắn nói vào điển, vào chữ , chứ không đùa đâu! (*)

Bất giác tôi bật ra được đôi câu đối tức cảnh chuyện lan và điệp, khoái quá, chép ngay vào sổ:

Mấy bông Gián điệp thơm lừng cõi !
Một lũ Tham quan tức lộn mề !

Đàlạt, thành phố hoa-2004
HSP


LÝ LUẬN    VĂN HỌC    BÌNH LUẬN    PHỎNG VẤN    VỤ ÁN LIÊN QUAN    TIỂU SỬ